Pastörizasyon işlemindeki gıda eşanjörü kullanımının üzerinden geçmek için öncelikle bu kavramları açıklamak gerekir.
Eşanjör : Eşanjör , paslanmaz çelikten oluşan iki gövdenin arasındaki plakalar sayesinde iki farklı akışkanın (örnek verilmesi gerekirse yağ ve su) plakalar yüzeyinde birbirlerine temas etmeden plakların farklı yüzeylerinden geçerek bir birleri arasında ısı transferi yapmasını sağlayan cihazlardır.
Çok kısa tanımıyla ısı değiştirici olarakta adlandırılırlar.Daha iyi ısı transferi yapması için plakaların biçimi ve kalitesi ,conta tipleri çok önemlidir.
Örnek olarak verilirse çok ısınmış 80 derecedeki yağ ile 10 derecedeki kullanma suyu , farklı yüzeylerden geçerek hem yağın soğuması hemde suyun ısınması mümkün olabilir.
Pastörizatör ise pastörizasyon yapan makinalardır.
Pastörizasyon işlemi ise herhangi bir gıda ürününün (süt,su vb) ani ısıtma ve ani soğutma sayesinde içinde olabilecek organizmaların yok almasını sağlamak amaçlı işlemlerdir. Pastörizatör makineleri sayesinde bu işlem gerçekleştirilir.
Bu süreçte ürünlerin ısı transferi yapması veya kullanma suyu ile ani ısıtılması için pompa ve eşanjör ihtiyacı ortaya çıkar. Eşanjörün en önemli etkisi ısı aktarımı yapmasını sağlamaktır.Pastörizasyon işleminde özellikle gıda eşanjörleri denilen bakteri üretmeyecek paslanmaz eşanjörler kullanılır . Böylece oluşabilecek mikroorganizmaların tamamen önüne geçilmiş olur. Bu işlemlerden sonra günümüzde pastörize gıdalar dediğimiz sağlıklı mikroorganizma barındırmayan ve besin gücünü kaybetmemiş ürünler ortaya çıkar.