Eşanjör ya da ısı değiştirici, değişik sıcaklıklardaki iki ya da daha çok akışkanın, ısılarını, birbirine karışmadan (temas etmeden) birinden diğerine aktarmasını sağlayan cihazlardır. Genelde akışkanlar birbirlerinden bir ısı transfer yüzeyi ile ayrılırlar ve birbirlerine karışmaları bu sayede önlenir.
Kullanım alanları çok geniştir. Proses, petrokimya, enerji santralleri, bina ısıtma soğutma, klima santralleri, soğutma, gemi inşa, kağıt üretimi, atıksu, ısı geri kazanımı, ve diğer endüstriyel sektörlerde yaygın olarak kullanılmaktadır.
Günlük yaşamda karşılaşılan en yaygın örnekleri olarak, araba radyatörleri, split klima serpantinleri, hava ısıtıcıları, kombilerdeki kullanma suyu ısıtıcıları, yağ soğutucuları ilk akla gelenlerdir.
Eşanjörlerin Sınıflandırılması
Endüstriyel tip eşanjörler aşağıdaki etkenlere göre sınıflandırılırlar.
1. Konstrüksiyon
2. Isı Transfer Prosesi
3. Yüzey Yoğunluğu
4. Akış çeşitliliği
5. Geçiş çeşitliliği
6. Akışkan fazları
7. Isı transfer düzeneği
Konstrüksiyona Göre Sınıflandırma
1. Borulu Eşanjörler; çift borulu eşanjörler, gövde borulu eşanjörler, burgulu borulu eşanjörler.
2. Plakalı Eşanjörler; contalı plakalı eşanjörler, kaynaklı plakalı eşanjörler, spiral eşanjörler, lamel tipi eşanjörler.
3. Genişletilmiş yüzeye sahip eşanjörler; Finli borulu eşanjörler, Finli plakalı eşanjörler
4. Regenaratörler; sabit matris eşanjörler, döner tip eşanjörler.
Isı Transfer Prosesine Göre
1. Doğrudan Temas Halindeki Eşanjör tipleri
2. Dolaylı Temas Halindeki Eşanjör Tipleri
a. Doğrudan Isı transferi
b. Depolama ile Isı transferi
Yüzey Yoğunluğuna Göre
1. Kompakt eşanjörler (yüzey yoğunluğu >=700 m²/m³ )
2. Kompakt olmayan eşanjörler (yüzey yoğunluğu <=700 m²/m³ )
